WINNER – “Hlaing Myat”
Feminist Literature Competition(5)
WINNER – “Hlaing Myat” .
” တော်လှန်ရေးကာလ စိတ်ကျန်းမာရေး အတွေ့အကြုံ ” ငွေမရှိ၊ ဂုဏ်မသိ၊ ချမ်းသာနတ္ထိ – မရှိခြင်း ဂုဏ်ပုဒ်များ ထုံမွမ်းထားသော အိမ်ခြေစိပ်စိပ် ကျမတို့ ရပ်ကွက်လေး နာမကျန်းတာ ကြာခဲ့ပြီ၊၊ အာဏာသိမ်းအစိုးရ၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက် ကိုဗစ်ရောဂါဒဏ်နှင့် စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုဒဏ်များကို အလူးအလဲခံနေရသည့် မရှိတရား ဂုဏ်ရှင်တို့၏ နွမ်းလျလျ မျက်နှာထားကို ကျပ်ညှပ်သိုသိပ်စွာ စီကာရီကာ တည်ရှိနေသော ဆယ်ပေအိမ် အမိုးများအောက်တွင် တွေ့မြင်နိုင်သည်၊၊ အများစုမှာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိုးနှက်ချက်များ ခံထားရပုံပေါ်သည်၊၊ သို့ရာတွင် မှီတင်းနေထိုင်သူ အများစုမှာ စက်ရုံအလုပ်သမား၊ လက်လုပ်လက်စား အခြေခံလူတန်းစား မိသားစုများ ဖြစ်ကြ၍ နေ့စဥ် စားဝတ်နေရေး ကိစ္စရပ်များကိုသာ အာရုံစိုက်နိုင်ကြသည်၊၊ စိတ်ကျန်းမာရေးကို ဂရုစိုက်ရန် မဆိုထားဘိ ထမင်းနပ်မှန်နိုင်ရန်အတွက် ကိုယ်ကျန်းမာရေးကိုပင် အလေးမထားအားကြဘဲ နေဝင်မိုးချုပ် ရုန်းကန်လှုပ်ရှားကြရသည်၊၊ ကျမသည် ယခုအချိန်တွင် အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွင်ပါဝင်နေသည့် စိတ်ပညာ မေဂျာ အထူးပြုကျောင်းသူဖြစ်ရာ တက္ကသိုလ်ဆက်မတက်ဖြစ်စေဦးတော့၊ ကျမ သိထားသော ဗဟုသုတများ၊ သင်ယူခဲ့ရသော အတတ်ပညာများကို အလဟဿ မဖြစ်ချင်ခဲ့၊၊ မိသားစု စားဝတ်နေရေး အခြေအနေအရ စက်ရုံတွင် အချိန်ပြည့် အလုပ်လုပ်ရ၍ တော်လှန်ရေးတွင် ထဲထဲဝင်ဝင် မပါဝင်နိုင်စေဦးတော့၊ ရပ်ကွက်အတွင်းမှ လူများအတွက် အထောက်အကူတစ်ခု ဖြစ်ပေးချင်သည်၊၊ ထို့ကြောင့် အလုပ်ဆင်း အိမ်ပြန်ချိန်များတွင် လမ်းတစ်လျှောက် ကြားမြင်တွေ့သိရသည် များကို စိတ်ကျန်းမာရေး ရှူထောင့်မှ စဥ်းစားခန်း ထုတ်ကာ လေ့လာစောင့်ကြည့်ဖြစ်သည်၊၊ သို့မှသာ လိုအပ်သည့် အကြံဥာဏ်များပေးခြင်း၊ ဆွေးနွေးအားပေးခြင်းနှင့် ဆိုးဝါးသော လက္ခဏာများအတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးခြင်းများ ခံယူနိုင်သည့် နေရာများ လမ်းညွှန်ပေးခြင်းတို့ ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မည် မဟုတ်ပါလား၊၊ ယခုကာလများ၌ ဤရပ်ကွက်ငယ်တွင်း စက်ရုံဆင်း အိမ်ပြန်ချိန်များတွင် သတိထား စောင့်ကြည့်ဖြစ်သော လူများအကြောင်း စဥ်းစားခန်း ဖွင့်လိုက်လျှင် လမ်းထိပ်ရှိ ဖွားဖွားတင်၏ မာန်တင်းထားသော မျက်နှာထားက ထင်းခနဲ ပေါ်လာသည်၊၊ ဖွားဖွားတင်တို့ ဇနီးမောင်နှံသည် ဤရပ်ကွက်လေးအတွင်း အအေးဆိုင်လေးဖွင့်ကာ စီးပွားရှာခဲ့ကြသည်မှာ ဆယ်နှစ်နီးပါးရှိခဲ့ပြီ၊၊ ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းအတွင်း ဖွားတင် အမျိုးသားမှာ အဆုတ်ရောဂါ အခံလည်းရှိ၍ ဆုံးပါးသွားခဲ့သည်၊၊ အိမ်ပြန်ချိန်များတွင် ဖွားတင်၏ အိမ်ကလေးဆီသို့ လှမ်းမျှော်ကြည့်လိုက်တိုင်း ဖွားတင်တစ်ယောက် ဘုရားဝတ်ပြုနေသည်ကိုသာ တွေ့ရတတ်သည်၊၊ ရုံးပိတ်ရက် တစ်ရက်တွင် ကျမသည် ဖွားတင်၏ စိတ်ကျန်းမာရေး အခြေအနေကို မေးမြန်းပြုစုလို၍ အလည်သွားဖြစ်ခဲ့သည်၊၊ ကျမ- “ဖွားတင် နေရတာ သက်သာရဲ့လား၊၊ ဖျားတာနာတာရော ရှိသေးလား” ဖွားတင်- “သက်သာပါတယ် မြေးရယ်၊၊ အစကတော့ ညည်းတို့ အဖိုးဆုံးတာကို လက်မခံနိုင် ဖြစ်နေတာ၊၊ အိမ်မှာလည်း သူ့ခြေရာလက်ရာချည်း မို့လားကွယ်၊၊ တစ်ဖြည်းဖြည်းချင်း လက်ခံလာနိုင်တဲ့အခါ သတိကပ်ပြီး သက်သာအောင်နေရတာပေါ့ကွယ်” ကျမ- “စိတ်ရော အဆင်ပြေရဲ့လား ဖွားဖွား၊၊ မြေးတို့ ဘေးမှာ ရှိတယ် ဘာမှ အားမငယ်နဲ့နော်” ဖွားတင်- “တစ်ဘဝလုံး လောကဓံတရားနဲ့ ကြုံတွေ့လာရတာ မြေးရယ် တရားနဲ့ဖြေပါတယ်၊ မထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ အရာတွေ လိုတာထက်ပို မခံစားဖို့ တို့ဘုရားရှင် ဟောခဲ့တယ်မို့လား၊၊ အမျှဝေဆုတောင်းပေးတာက သူ့အတွက် တစ်ခုခု လုပ်ပေးနေသလို ခံစားရတော့ ခုလည်း ဘုရားရှိခိုးပြီး သူ့အတွက် ဆုတောင်းပေးနေတာ၊၊ ဆုတောင်းဝတ်ပြုတာက ဖွားဖွားအတွက် အကောင်းဆုံး စိတ်ဖြေမှုပေါ့ မြေးရယ်” အခြေခံစိတ်ကျန်းမာရေး ဗဟုသုတဟူ၍ တကူးတက လေ့လာလိုက်စားခဲ့သည်မဟုတ်ပါဘဲ “လက်ခံ-ရှေ့ဆက်-သတိကပ်” အဆင့်များကို ဘဝက သင်ပေးခဲ့ဟန် တူသည်၊၊ ထိန်းချုပ်မရသော အရာကို လက်ခံ၍ ဆုတောင်းဝတ်ပြုခြင်းကို စိတ်ကျန်းမာရေး ဖြေရှင်းချက်ဖြင့် အံခဲထားသော ဖွားတင်ကို ကျမ လေးစားမိသည်၊၊ ဖွားတင်၏ စိတ်ကျန်းမာရေးကို အနည်းငယ်တော့ စိတ်ချသွားပြီး အိမ်ပြန်ချိန်များတွင်တော့ မှန်မှန် စောင့်ကြည့်ရပေဦးမည်၊၊ ရပ်ကွက်တွင်း သိသိသာသာ စိတ်နာမကျန်းသူများအကြောင်း ပြောရလျှင် မမမေက မပါမပြီး၊၊ မမမေမှာ လှပကျော့မောစွာ ဝတ်စားနေထိုင်တတ်သော ညဥ့်မင်းသမီး တစ်ဦးဖြစ်ကာ ခေတ်ကောင်းစဥ်အခါက ရပ်ကွက်အတွင်း ငွေလိုပါက မငြင်းဘဲ ကူညီပေးလေ့ရှိသောကြောင့် ကျမတို့မိသားစုမှာလည်း မမမေ၏ ကျေးဇူးမကင်း၊၊ ညအသုံးတော်ခံခများဖြင့် မိသားစုကို ရှာကျွေးနေရာမှ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် ငွေရပေါက်လမ်း မချောင်လည်တော့၊၊ ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းအတွင်း ကင်ဆာသမား ဖခင်နှင့် ပိန်လှီအားနည်းသော မိခင်တို့ကို ရှေ့ဆင့်နောက်ဆင့် ဆုံးရှုံးလိုက်ရ၍ အရူးမီးဝိုင်းလျက် ရှိသည်၊၊ ဤရက်ပိုင်းအတွင်း စက်ရုံအပြန် နှစ်ရက်သုံးရက်တစ်ခါလောက် မမမေဆီ ရောက်ဖြစ်သည်၊၊ မမမေမှာ ကြောင်စီစီ ဖြစ်ကာ တရှုံ့ရှုံ့ငိုသည့် အခါငို၊ ငိုင်သည့်အခါင်ိုင် ဖြင့် စကားလည်း များများစားစား မပြော၊၊ လောကဓံတရားများ အမျိုးမျိုး အဖုံဖုံ ကြုံတွေ့ရပြီးနောက် ခံစားချက်ကို ထုတ်ဆည်း မျိုသိပ်ခြင်းအတတ်၌ တစ်ဖတ်ကမ်းခတ်ခဲ့ပုံရသည်၊၊ ခံစားရသမျှ မြိုသိပ်ခြင်းကြောင့် စိတ်ကျန်းမာရေး ထိခိုက်လာမှာ စိုးရသည်၊၊ ကျမမှာ ရင်ဖွင့်သမျှ နားထောင်ပေးချင်သော်လည်း မမမေက တုံ့တုံ့မျှ မလှုပ်၊၊ သို့အတွက် ကျမမှာ ဖတ်မှတ်ထားသမျှ ဗဟုသုတများ အသုံးပြုကာ တတ်နိုင်သ၍ အကြုံပြုရတော့သည်၊၊ ကျမ- “မမမေ၊ အခုလို ကြိတ်ခံနေတာက ပိုခံရခက်တယ်၊၊ ကြာရင် စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက်လည်း မကောင်းဘူး၊၊ လှိုင့်ဆီ ရင်ဖွင့်ချလိုက်ပါနော်၊၊ နားထောင်ပေးဖို့ မမမေနား ရှိပါတယ်… နော် မမ၊၊ (မမမေ တစ်ခွန်းမှမဟ) ကျမ- “ဒါဖြင့် လှိုင် ပေးတဲ့ နည်းလမ်းလေးတွေ လိုက်လုပ်ချင်လားဟင်၊၊ ဖြစ်ပြီးသွားတဲ့ အကြောင်းကိစ္စတွေမှာ မမမေ စိတ်မဖြေနိုင်သေးမှန်း သိပေမယ့် အခုထက်ဆိုင်ရင် စိတ်သက်သာရာ ရမှာပါ… နော်၊၊ အသက်ရှင်နေသ၍တော့ အားတင်းထားရဦးမယ်လေ မမရယ်” (မမမေ ခေါင်းညိမ့်ပြသည်) ကျမ- “မမမေ နေ့တိုင်း စိတ်ထဲခံစားရသမျှ ဒိုင်ယာရီ ချရေးစေချင်တယ်၊၊ ခံစားရတာတွေ၊ ဖြစ်ချင်တာတွေ၊ နောင်တတွေ၊ ဝမ်းနည်းစရာတွေကို ချုပ်တည်းမထားဘဲ ချရေးကြည့်နော်၊၊ ဒါကလည်း ရင်ဖွင့်ချတာပဲလေ၊၊ ပုံမှန်လေးတော့ လုပ်စေချင်တယ်၊၊ နောက်နည်းလမ်းတစ်ခုကတော့ သရုပ်ဆောင်ဝါသနာပါတဲ့ မမမေအတွက် ခက်ခဲမယ်တောင်မထင်ဘူး၊၊ မှန်ရှေ့မှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ရင်ဖွင့်ပြောပြလို့ ရသားပဲ မမရဲ့၊၊ မမကိုယ်မမ ပြောချင်တာတွေ၊ နှစ်သိမ့်ချင်တာတွေ ပြောချလိုက်နော်၊၊ စိတ်သက်သာလာမှာပါ၊၊ ကလေးဘဝတုန်းက လှိုင်တို့ မကျေနပ်ချက်တွေ သွားသွားအော်တဲ့ ရပ်ကွက်နောက်က ရေကန်လေး မှတ်မိလား မမ၊၊ လာမယ့် တနင်္ဂနွေ လှိုင့်အလုပ်ပိတ်ရက်ကျ ကလေးတုန်းကလို ရေကန်နား သွားပြီး စိတ်ထဲ အော်ပစ်ချင်တာတွေ အားကုန်အော်ချပစ်ကြမယ်လေ နော်၊၊ (မမမေက သဘောတူသည့်ဟန် ခပ်ယဲ့ယဲ့ ပြုံးပြသည်) ထိုတနင်္ဂနွေမှစ၍ မမမေ တစ်စတစ်စ သက်သာလာပုံရသည်၊၊ ရုံးဆင်းချိန်များတွင် မမမေတို့အိမ် ပြတင်းပေါက်ကို လှမ်းလှမ်းကြည့်ဖြစ်ရာ ယခင်လို ငူငူငိုင်ငိုင် ထိုင်မနေတော့ဘဲ စာရေးနေတတ်သော မမမေကို တွေ့ရတတ်သည်၊၊ လာမည့် ပိတ်ရက်တွင် မမမေထံသွားလည်ကာ များစွာ မထူးခြားလျှင်တော့ တတ်ကျွမ်းသူများနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးအားပေးခြင်းများ ပြုလုပ်ရန် တိုက်တွန်းရပေဦးမည်၊၊ နွမ်းလျအိမ်ပြန်ခရီးတွင် နေအိမ်ကို လှမ်းမြင်ရပြီ ဆိုလျှင် ဖရုဿဝါစာ စကားများကပါ နားထဲ တစ်ပါတည်း ဝင်လာတတ်သည်၊၊ ဘေးအိမ်မှ ကိုနိုင်တို့ လင်မယား ရန်ဖြစ်သံ၊၊ များသောအားဖြင့် နားထဲဝင်လာသော အချင်းအရာများအရ အရက်လျော့သောက်ဖို့ ပြောရင်း ရန်ဖြစ်ကြသည်များသာ၊၊ ဇနီးသည်မှာလည်း သူဌေးအိမ်မှာ၌ အဝတ်လျှော်၊ ကြမ်းတိုက်လုပ်ရာ များများစားစား မရ၍ အသုံးစရိတ် လျော့ချချင်ဟန်ရသည်၊၊ ကိုနိုင်မှာ ယခင်က အပြုံးချိုချိုနှင့် လူတကာ ခင်မင်လောက်စရာ လူတစ်ယောက်၊၊ အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်စတွင် ဆန္ဒထွက်ပြရန်အလုပ်သမားများကို စည်းရုံးသောကြောင့် အလုပ် နှောင့်နှေးစေသည်ဟု ဆိုကာ အလုပ်ဖြုတ်ခံခဲ့ရသည်၊၊ အလုပ်ပြုတ်ပြီးနောက် ကြုံရာကျပန်း လုပ်နေသော ကိုနိုင်တစ်ယောက် ရန်လိုတတ်လာသည်ကို ကျမ သတိပြုမိသည်၊၊ သေးသေးဖွဲဖွဲမျှ အပြောမခံ၊၊ ရန်ထောင်တတ်လာသည်၊၊ ရက်ကွက်တွင်း အော်ကြီးဟစ်ကျယ် ရန်ဖြစ်သံ ကြားရပြီဆိုလျှင် ကိုနိုင် ပါလာတတ်သည်၊၊ ဒေါသထွက်လွယ်ခြင်းသည် စိတ်ကျခြင်း၏ စိတ်ခံစားမှုဆိုင်ရာ လက္ခဏာတစ်ရပ်ပင် မဟုတ်ပါလား၊၊ ဒီတစ်ခါ ကိုနိုင့်မိန်းမ အိမ်လာလည်လျှင်တော့ ကိုနိုင်၏ ပြောင်းလဲလာသော စရိုက်လက္ခဏာများကို မေးမြန်း သုံးသပ်ကာ အကြံပေးဦးမည်ဟု စိတ်ထဲ တွေးလိုက်သည်၊၊ အနာသိလျှင် ဆေးရှိသည်လေ၊၊ အတွေးရထားရှည်သည် အိမ်ဘူတာသို့ ဆိုက်လာသောအခါများတွင်တော့ မိသားစု အကြောင်းကိစ္စများသာ ခေါင်းထဲ ဝင်လာသည်၊၊ ကျမတို့ မိသားစုမှာလည်း များစွာ ပြေလည်လှသည် မဟုတ်၍ သောကဗျာပါဒများဖြင့် စိတ်မကျန်းမာသော အခါများ ရှိမည်မှာ ပြောစရာပင် လိုမည်မထင်၊၊ လွန်ခဲ့သောလက အလုပ်၌ အာမခံချက်မရှိသော ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးများ အတင်းအကျပ် ထိုးရန် ဖိအားပေးသောကြောင့် ကြီးကြပ်ရေးမှူးနှင့် စကားများရန်ဖြစ်ပြီး ကိုကို အလုပ်နားခဲ့ရသည်၊၊ ဖေဖေ ဆုံးပါးသွားထဲက အိမ်၏ စားဝတ်နေရေးကို ကိုကိုက တာဝန်ယူခဲ့ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း အခြေအနေအရ မေမေက အိမ်ရှေ့တွင် တဲလေးထိုးကာ မနက်ပိုင်း အသုပ်ရောင်း၍ မိသားစု စားဝတ်နေရေး ပြဿနာကို တစ်ဖက်တစ်လမ်းကဖြေရှင်းသည်၊၊ ထိုကာလများတွင် ကိုကိုမှာ ကျမတို့နှင့် စကားမပြောဘဲ အခန်းတွင်း အောင်းနေတတ်သည်၊၊ အစားပင်ပုံမှန်မစား၊၊ တစ်ခါတစ်ရံ တနေကုန် အိပ်နေတတ်ပြီး နေ့နှင့်ည မှားသည့်အခါ မှားနေတတ်သည်၊၊ မေမေ တစ်ခုခု ဝယ်ခိုင်းလျှင်လည်း အာရုံမရှိဘဲ ဝယ်ခိုင်းသည့် အရာကို မေ့မေ့ကာ ပြန်လာသောကြောင့် မကြာခဏ ပူညံပူညံ ဖြစ်တတ်ကြ၏၊၊ ကိုကိုက လူတစ်မျိုး၊၊ ဤလက္ခဏာရပ်များက စိတ်ကျခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ပြောသည်ကို လက်မခံချင်၊၊ အွန်လိုင်းမှ အခမဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးတိုင်ပင်ခန်း တစ်ခုခုတွင် ရင်ဖွင့်တိုင်ပင်ဖို့ အကြုံပြုသည်ကို ရှက်စရာကောင်းသည်ဟု ဆိုသည်၊၊ မေမေကလည်း ကိုကို့ဘက်မှ ပါခဲ့သည်၊၊ “သန်သန်မာမာ လူငယ်ယောကျာ်းလေးက စိတ်မကျန်းမာစရာလား၊ အစိုးရိမ်လွန်တာ” ဟု ကျမကို အပြစ်တင်သည်၊၊ ဤသို့ ဆက်သွားပါက အခြေအနေ ပိုဆိုးလာပြီး အလုပ်လျှောက်ရာတွင် စိတ်မကြည်မလင်ဖြစ်ကာ အာရုံကြော ထိခိုက်လာနိုင်သည်ဟု အကျိုးအကြောင်းသင့် ရှင်းပြခါမှ နှစ်ဦးစလုံး လက်ခံသွားသည်၊၊ ကိုကိုမှာ တတ်သိကျွမ်းကျင်သော ပညာရှင်များနှင့် နှစ်ခါ၊ သုံးခါ ဆွေးနွေးအပြီးတွင်တော့ အဆင်ပြေလာပုံရသည်၊၊ အိပ်ချိန်စားချိန် ပြန်မှန်လာပြီး ယခုဆိုလျှင် တက်တက်ကြွကြွ အလုပ်လည်းပြန်ဝင်နေပြီ ဖြစ်၏၊၊ ကိုကို့အဖြစ်ကို ကြည့်ပြီး ယောကျာ်းလေးဖြစ်၍ စိတ်မာရမည်ဟု မဆို၊လူငယ်ဖြစ်၍ လန်းဖြာရမည်ဟု မမည်၊ စိတ်မကျန်းမာလျှင်တော့ မိမိကိုယ်ကို လက်ခံပြီး ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဖွင့်ဟအဖြေရှာရမည် သင်ခန်းစာရလိုက်သည်၊၊ ယခုဆိုလျှင် မေမေသည် သူ့ဆိုင်လေးတွင် အသုပ်လာစားသော လူငယ်များကိုပင် လိုအပ်ပါက အွန်လိုင်း စိတ်ကျန်းမာရေး ဆွေးနွေးမှုများ ခံယူရန် ညွှန်းတတ်နေပေပြီ၊၊ တော်လှန်ရေးကာလသည် ခံစားချက်မျိုးစုံ အနိဌာရုံများကို နေ့စဥ်မရိုးအောင် ပေးစွမ်းနိုင်သော အချိန်၊ စိတ်ခံစားမှုကို ကောင်းစွာ စီမံခန့်ခွဲမှု မလုပ်နိုင်လျှင် *လူမသေသော်လည်း စိတ်သေသွားနိုင်သောရာသီ* များပါကလား ဟု စိတ်ထဲမှ ရွေရွတ်မိသည်၊၊ အရင်းခံမှာတော့ မိမိကိုယ်ကို စိတ္တ၊ သုခ နှစ်ဖြာလုံး ကျန်းမာရန် ဂရုစိုက်ဖို့သာ ဖြစ်၏၊၊ သို့မှသာ ပန်းတိုင်တူကြသူချင်း ဖေးမနိုင်မည်၊၊ လမ်းတူသူချင်း စောင်မနိုင်မည် မဟုတ်ပါလား၊၊ ကျမ တစ်ယောက်မှာတော့တော်လှန်ရေးကာလ၌ အနီးအနားရှိ လူများအား ဖေးမရင်း၊ မိမိကိုယ်ကို ဂရုစိုက်ရင်း မည်မျှ ကြာညောင်းဦးပေမည် မသိသော တော်လှန်ရေးကာလကို တစ်ရွေ့ရွေ့ ကုန်ဆုံးဖြတ်သန်းနေမိပါတော့သည်၊၊ စာရေးသူ − Hlaing Myat