အနောက်တိုင်းယဉ်ကျေးမှုတွေမြန်မာနိုင်ငံကိုပြန့်နှံ့လွှမ်းမိုးလာတဲ့အထဲအမျိုးသမီးတွေလက်ခံလာကြတဲ့လွှမ်းမိုးမှုကောင်းတစ်ခုကတော့(Feminism) ဖီမစ်နစ်စင်အမျိုးသမီးဝါဒီပဲဖြစ်တယ်။ဒါပေမယ့်ဖီမစ်နီစင်ရဲ့အဓိပ္ပာယ်ကိုကောင်းကောင်းမသိကြသေးတဲ့သူတွေအများကြီးရှိနေကြပါသေးတယ်။

အထူးသဖြင့်ပေထရီအာခီ(Patriarchy) လို့ခေါ်တဲ့ယောက်ျားကြီးစိုးဝါဒီကိုရာစုနစ်များစွာကျင့်သုံးလာတဲ့မြန်မာလူမျိုးများအတွက်တော့လက်မခံနိုင်စရာဖြစ်လာပါတယ်။

Feminism ဟာယောက်ျားတွေနဲ့တန်းညှိချင်နေတာ၊ဗိုင်းကောင်းကျောက်ဖိမနေချင်တဲ့မိန်းကလေးတွေရဲ့ပျက်စီးဖို့လမ်းကြောင်း၊သဘာဝကိုဆန့်ကျင်ချင်နေတာစတဲ့မမှန်ကန်တဲ့အချက်တွေနဲ့Feminist အမျိုးသမီးတွေကိုယောက်ျားမုန်းတီးတဲ့စိတ်တိုနေတဲ့အရူးအနှမ်းအုပ်စုသဖွယ်ထင်မြင်လာစေအောင်ပြောဆိုကြပါတယ်။ဒီထက်ပိုဆိုးတာကတော့အမျိုးသမီးများအနေနဲ့ကိုယ့်နေရာသိသင့်ကြောင်းကျားမခွဲခြားခြင်းပြဿနာဟာဒီနိုင်ငံမှာမရှိကြောင်းပြောသူများဖြစ်တယ်။

ဒါတွေခဏမေ့ပြီးfeminism ဆိုတာလေးရဲ့မူရင်းအဓိပ္ပာယ်ကိုကြည့်ကြရအောင်။

ကျွန်မအနေနဲ့တော့အမျိုးသမီးဝါဒီကိုအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုပုံကရှင်းရှင်းလေးပါပဲ။”တူညီတဲ့အားထုတ်မှုအတွက်တူညီတဲ့ရလာဒ်နဲ့အခွင့်အရေးကိုတောင်းဆိုခြင်း” (equal opportunities for equal efforts).

ကျားမတန်းတူညီမျှရေးဆိုတာယောက်ျားနဲ့မိန်းမဘယ်သူပိုသာလဲပိုကောင်းလဲဆိုတာကိုဆုံးဖြတ်ခြင်းမဟုတ်ပါဘူး။ယောက်ျားနဲ့မိန်းမအလုပ်တစ်ခုကိုလုပ်တဲ့အခါထည့်သုံးရတဲ့အားထုတ်မှု(ဉာဏ်ရည်ခွန်အား) တူနေရင်သူတို့ရသင့်ရထိုက်တဲ့လခအကျိုးအမြတ်ဟာလည်းပဲတူညီသင့်ပါတယ်။အမျိုးသမီးများအနေနဲ့စီးပွားရေးလုပ်ငန်းခွင်လူမှုရေးပြဿနာတိုင်းမှာဖိနှိပ်ခံထားရတာတွေရှိနေပါတယ်။သို့ပေမယ့်patriarchy ရဲ့အရှိန်အဝါကြောင့်ကျားမခွဲခြားခြင်းပြဿနာမရှိလို့အထင်ခံရအောင်မှိုင်းတိုက်ထားခြင်းကလဲနောက်ထပ်ပြောင်းလဲရမယ့်အယူဟောင်းတွေပါပဲ။

လုပ်ငန်းခွင်တွေမှာအလုပ်ချင်းတူတူပေမယ့်အမျိုးသမီးဖြစ်လို့လစာပိုနည်းတာ၊ရာထူးတိုးဖို့ခက်ခဲတာ၊လုပ်ငန်းတွင်းsexual harassment တွေတွေ့ကြုံနေရတာ၊နိုင်ငံရေးမှာအမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တွေနည်းပါးတာတွေဟာဒီနိုင်ငံမှာကျားမခွဲခြားခံရခြင်းတွေရှိနေတယ်ဆိုတာသက်သေပါပဲ။အဆိုးဆုံးကတော့”ယောက်ျားအလုပ်” လို့ခံယူထားတဲ့အလုပ်တွေမှာအမျိုးသမီးတွေကိုမလုပ်သင့်ကြောင်းမသင့်တော်ကြောင်းပြောဆိုခြင်းဖြစ်တယ်။သန်မာတဲ့ယောက်ျားကြီးတွေအလုပ်လို့သက်မှတ်ထားတဲ့အင်ဂျင်နီယာအလုပ်၊လေယာဉ်မောင်းနဲ့အောက်ခြေအလုပ်တွေပါပါဝင်ပါတယ်။

တလောကအမျိုးသမီးဘတ်စ်ယာဉ်မောင်းတစ်ယောက်ရဲ့သတင်းတစ်ပုဒ်ကိုဖတ်လိုက်ရပါတယ်။သူမပြောတဲ့စကားကတော့”မြန်မာလူမျိုးတွေကအမျိုးသမီးယာဉ်မောင်းတွေကိုတော့မကန့်ကွက်ကြဘူး၊ဒါပေမယ့်ယောက်ျားအချို့ကအရင်ကယောက်ျားပီသတယ်လို့သက်မှတ်ထားတဲ့အလုပ်တွေကိုအမျိုးသမီးတွေဝင်လုပ်တာမြင်ရတော့သူတို့နေရာကိုခြိမ်းခြောက်တယ်လို့ထင်ကြတယ်”။

ဒီနေရာမှာစာရေးသူပြောချင်တာကတော့gender equality ဆိုတာစားစရာပိုင်မုန့်တစ်ခုမဟုတ်တဲ့အတွက်အမျိုးသမီးများတန်းတူညီအခွင့်အရေးပေးလိုက်တာဟာအမျိုးသားတွေရဲ့အခွင့်အရေဒလျှော့မသွားသလိူမဆုံးလဲမဆုံးရှုံးပါဘူး။Feminism ရဲ့ရည်ရွယ်ချက်ကထိုက်တန်တဲ့အခွင့်အရေးကိုသူများတွေနဲ့တန်းတူရရှိဖို့ကြိုးပမ်းတဲ့ဝါဒီတစ်ခုသာဖြစ်ပါတယ်။Patriarchy ဟာရာစုပေါင်းများစွာကြီးစိုးခဲ့ပြီးဖြစ်လို့ပြုပြင်ရခက်ပေမယ့်ကျွန်မတို့အားလုံးတို့အနေနဲ့feminism ကိုမြန်မာနိုင်ငံသို့ကြိုဆိုသင့်ဖို့အချိန်ရောက်လာပြီဖြစ်ပါတယ်။

ဆောင်းပါးရှင် – Victoria T.